Bajkoterapia ma ogrom zastosowań — od terapii dzieci z problemami emocjonalnymi i społecznymi po wsparcie w rozwoju osobistym u dorosłych. Jest coraz chętniej wykorzystywana w pracy pedagogów, jako narzędzie do kształtowania umiejętności interpersonalnych i rozwoju emocjonalnego u dzieci. Jej siła tkwi w zdolności bajek do przekazywania skomplikowanych treści w przystępny i inspirujący sposób.
W tym wpisie chcemy wprowadzić Cię w temat i przybliżyć korzyści z bajkoterapii w grupie. Dowiesz się, czym jest bajkoterapia, dlaczego warto ją stosować i kto może prowadzić zajęcia oparte na bajkoterapii. Na końcu znajdziesz bonus w postaci listy rekomendowanych książek oraz zaproszenie na webinar, który będzie dotyczył właśnie tego tematu.
Na czym polega bajkoterapia?
Bajkoterapia jest metodą terapeutyczną, która polega na opowiadaniu i interpretacji bajek wspierających rozwój emocjonalny, społeczny i psychologiczny u osób w różnym wieku, szczególnie u dzieci.
Prowadzenie bajkoterapii w grupie pobudza wyobraźnię, pomaga sprostać wyzwaniom, przezwyciężać bariery, a także ułatwia nazywanie i zrozumienie własnych emocji. To doskonałe narzędzie dydaktyczne, które wspiera rozwijanie umiejętności interpersonalnych.
Za prekursora bajkoterapii uważa się Brunona Bettelheima – psychiatrę, psychoanalityka i pedagoga, który jest autorem wielu publikacji poświęconych terapii dzieci oraz psychologii społecznej. W Polsce natomiast metodę bajkoterapii opisała m.in. Maria Molicka, doktor psychologii klinicznej dziecka. Jeśli chcesz pogłębić temat, polecamy Ci jedną z jej najważniejszych publikacji: „Bajkoterapia. O lękach dzieci i nowej metodzie terapii”.
Korzyści bajkoterapii w pracy z dziećmi
Korzyści bajkoterapii jest ogrom. Terapia ma wpływ na różne obszary rozwoju dzieci. Pozytywnie oddziałuje na procesy poznawcze dziecka, wspiera rozwój osobowości, łagodzi lęki i pomaga aktywnie pokonywać trudności oraz wyzwania.
Oto kilka kluczowych korzyści bajkoterapii prowadzonej w grupie:
- Bajkoterapia rozwija empatię u dzieci. Opowieści często dotyczą postaci, które doświadczają różnych emocji i sytuacji życiowych. W ten sposób dzieci uczą się rozumieć inne osoby oraz im współczuć.
- Bajkoterapia w grupie rozwija umiejętności współpracy, komunikacji i budowania relacji z rówieśnikami.
- Dzieci uczą się myśleć kreatywnie i szukać rozwiązań — idąc w ślady bajkowych bohaterów, którzy też zazwyczaj mierzą się z różnymi trudnościami i wyzwaniami.
- Dzieci mogą identyfikować się z bohaterami bajek, co pomaga im rozpoznawać, lepiej rozumieć i wyrażać swoje emocje.
- Bajki oswajają lęki, pozwalają rozpoznać wewnętrzne problemy i uczą, jak sobie z nimi radzić.
- Bajkoterapia może też wzmacniać poczucie własnej wartości, poprzez pokazanie, że każdy bohater jest wyjątkowy i ważny.
- Metoda ta jest też wsparciem emocjonalnym. Redukuje napięcie i składnia do uważanego myślenia, a to wszystko w formie zabawy, co z kolei buduje pozytywne podejście do nauki i rozwoju.
Rodzaje bajek terapeutycznych
Bajkoterapia w praktyce może przybierać różne formy, w zależności od grupy oraz celów terapeutycznych. Pierwszym krokiem w bajkoterapii zawsze jest ocena potrzeb dzieci. Terapeuta lub pedagog przedszkolny identyfikuje obszary, które wymagają wsparcia, takie jak radzenie sobie z emocjami, rozwijanie umiejętności społecznych, czy przezwyciężanie trudności. Na podstawie diagnozy wybiera się odpowiednią bajkę lub historię.
Rodzaje bajek
- Bajki psychoterapeutyczne — odnoszą się do konkretnych wyzwań, problemów lub trudnych emocjonalnie sytuacji, oswajają je, ułatwiają zrozumienie i akceptację. Przykład: bajki o złości, bajki o nieśmiałości, bajki o lęk.
- Bajki psychoedukacyjne — edukują, wprowadzają nowe wzory zachowania wśród dzieci. Przykład: bajki o asertywności, bajki o tolerancji.
- Bajki interaktywne, które są tworzone wspólnie z grupą, zachęcają do aktywnego udziału i rozwijają wyobraźnię.
- Bajki relaksacyjne, których celem jest zbudowanie atmosfery spokoju i relaksu.
Kto może prowadzić zajęcia bajkoterapii?
Zajęcia bajkoterapii powinny być prowadzone przez wykwalifikowane osoby, które posiadają odpowiednie przygotowanie i umiejętności. Najczęściej bajkoterapię prowadzą pedagodzy specjalizujący się w pracy z dziećmi, terapeuci, psychoterapeuci, psycholodzy kliniczni, a także osoby pracujące w sektorze pomocy społecznej i wsparcia rodzinnego.
Niezależnie od zawodu, osoby prowadzące zajęcia bajkoterapii powinny posiadać wiedzę na temat psychologii, rozwoju dzieci, komunikacji interpersonalnej oraz technik terapeutycznych.
BONUS: 8 bajek, które sprawdzą się w bajkoterapii
- A król słuchał – Cori Doerrfeld
- Opowieści z planety Holo. Opowiadania terapeutyczne — Jovanka Tomaszewska, Wojciech Kołyszko
- Kropka – Peter H. Reynolds
- Wielka księga super mocy – Susanna Isern i Rocio Bonilla
- Kraina luster – Patrycja Cichy-Szept
- Jesteś kimś wyjątkowym – Martyna Broda
- Wyjątkowy smok Płomyczek – Wioleta Piróg
- Długa wędrówka – Martin Widmark i Emilia Dziubak
Chcesz zgłębić temat bajkoterapii? Zapraszamy Cię do zobaczenia naszej oferty dla pedagogów, animatorów i opiekunów przedszkolnych.
